संस्थागत सुशासन कायम गर्नेलाई समस्या छैन

काठमाडौ, मंसिर २७ - सानिमा विकास बैंक स्तरोन्नति भएर मुलुकको ३२ औं वाणिज्य बैंक बन्न लागेको छ । गैरआवासीय नेपालीद्वारा प्रवर्द्धित सानिमाले जलविद्युत्, कृषि लगायत क्षेत्रमा लगानी गर्ने योजना बनाएको छ । बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत कुमार लम्साल आगामी दिन संस्थागत सुशासन, शुद्ध बैंकिङ र नीति नियमको पालनामा कुनै सम्झौता नगर्ने बताउँछन् । लम्सालसँग समग्र बैंकिङ र सानिमाबारे रोशन अधिकारीले गरेको कुराकानी:

३२ औं वाणिज्य बैंक बन्ने तयारीमा हुनुहुन्छ । वाणिज्य बैंकको संख्या धेरै भएन र ?

हामी खुल्न लागेको नयाँ बैंक होइनौं । सात वर्षदेखि यही क्षेत्रमा छौं । राम्रै नाम कमाएका छौं । जसको अर्थ हाम्रो जरा फैलिएको छ । बजारमा प्रतिस्पर्धा छ । तर नवप्रवेशी

जस्तो चुनौती हामीलाई छैन । आफ्नै ग्राहक छन् र नयाँ थप्नका लागि पनि उपयुक्त सम्बन्ध बनाइसकेका छौं । हामी डराउनुपर्ने अवस्थामा छैनौं ।

बैंकिङ क्षेत्रमा केही समस्या देखिएका छन् । यसलाई कसरी हेर्नुभएको छ ?

एक-दुईको अवस्था फरक होला तर अधिकांशमा छैन । संस्थागत सुशासनलाई प्राथमिकतामा राखेर हिँड्ने बैंकलाई कहिल्यै समस्या भएको छैन । अहिलेसम्म हामीले तरलता अभावको समस्या झेल्नुपरेको छैन । ऋण जोखिम पछि सबैभन्दा ध्यान तरलतामा दिएका छौं । तरलता र नाफा दुई विपरीत कुरा हुन् । धेरै नाफा खोज्नेलाई तरलता अभाव भएको छ । यसमा घरजग्गालाई पनि जोडेर हेर्न सकिन्छ । यस क्षेत्रमा धेरै लगानी भएकालाई समस्या भएको हो । घरजग्गाको कारोबार हुँदा बढी लगानी गरेका बैंकले नै धेरै फाइदा गरेका थिए । अहिले कारोबार कम भएपछि उनीहरूलाई समस्या परेको छ ।

त्यसो भए बैंकिङ क्षेत्रको समस्या के छ ?

अहिले तरलता बढी भएको र अवस्था सहज भएको भन्न मिल्छ जस्तो लाग्दैन । कुनै समय ९० प्रतिशतभन्दा बढी भएको कर्जा निक्षेप अनुपात पुस मसान्तमा ८० प्रतिशतभित्र ल्याइसक्नुपर्ने छ । यी सबै हेर्दा तरलता छ तर लगानी गर्ने अवसर बढेको छैन । अर्कोतर्फ घरजग्गा व्यवसायका कारण बैंकहरूको नाफामा नकारात्मक असर परेको देखिन्छ । ऋण र ब्याज उठ्न नसकेर निष्व्रिmय कर्जा र जोखिम व्यवस्थामा रकम बढेका छन् । यो घरजग्गाकै कारणले मात्र भएको नहुन सक्छ । घरजग्गा क्षेत्रको कारोबार उच्च भएको अवस्थामा अन्य क्षेत्रको कारोबार पनि बढेको थियो । सवारी साधन, रेस्टुराँमा बढी खर्च भएका थिए । सिमेन्ट, डन्डी, गिट्टी लगायतको खपत बढेको थियो ।

घरजग्गाकै कुरा गर्दा बैंकर/व्यवसायी एकतर्फ र राष्ट्र बैंक अर्कोतर्फ देखिन्छ । उपयुक्त विकल्प के हुन सक्छ ?

समस्या कारोबार रोकिएपछि आएको हो । पुनर्कर्जा वा पुनःसंरचना लगायतले समय मात्र थपिन्छ । समस्या समाधान गर्नका लागि कारोबार सुरु हुनुपर्छ । घाटा खाएर भए पनि कारोबार गरे समाधान हुन्छ ।  सरकारले यसमा सहयोग गर्दा उपयुक्त हुने देखिन्छ । मूल्य बढेपछि रोकिएको कारोबार सुरु हुन 'करेक्सन' भने आवश्यक छ । लाग्ने घाटाको व्ययभार सबैले लिनुपर्छ । यसलाई लम्ब्याउँदै लगे समस्या अझै विकराल हुने देखिन्छ ।

अन्य धेरैले जस्तै सानिमाले पनि वाणिज्य बैंक बनेपछि कृषिमा लगानी गर्ने बताउँदै आएको छ । योजना के छन् ?

हामीले कृषिमा लगानी गर्छौं भन्नुका दुई कारण छन् । पहिलो हाम्रा अहिले नै ७/८ शाखा ग्रामीण क्षेत्रमा छन् । ती शाखाबाट सजिलै साना कर्जा दिन सक्छौं । दोस्रो अब बैंकहरूले कृषिमा लगानी गर्नैपर्ने अवस्था आएको छ । बजारको माग नै यो छ ।

जलविद्युत्को लगानी वृद्धि गर्न पुँजी बढाउने तयारी गर्नुभएको छैन ?

२ अर्ब चुक्ता पुँजीले हाम्रो प्राथमिकता अनुसारको जलविद्युत् आयोजनामा लगानी गर्न पुग्छ । ५ सय मेगावाटमा लगानी गर्नुभन्दा ५ वटा २५ मेगावाट क्षमताका आयोजनामा लगानी गर्न इच्छुक छौं । गर्नै नसकिने काम गर्छु भन्नु भन्दा सकिने काम गर्ने नीति लिएका छौं ।

वाणिज्य बैंक बनेपछि सानिमाबाट ग्राहकले के अपेक्षा गर्ने ?

हामी सामाजिक कार्यमा सबैभन्दा धेरै केन्दि्रत हुने छौं । यो ज्यादै आवश्यक छ । संस्थागत सुशासन, शुद्ध बैंकिङ र नीति नियमको पालनालाई हामीले जारी राख्ने छौं । हाम्रो मान्यतामा बैंक भन्ने संस्था सधैं रहनुपर्छ । सधैं नाफा मात्र हेरेनौं । स्वनियमनमा हाम्रो जोड रहने छ । यसका साथै ग्राहकका लागि केही योजना ल्याउने तयारीमा छौं । यो अहिले प्रारम्भिक तहमै छ ।