ऋण उठाउन कर्जा सकार्नुपर्ने

काठमाडौ, मंसिर २३ - नेपाल सेयर मार्केट्स एन्ड फाइनान्स (एनएसएम) मा अन्तरबैंक लगानी गरेका वाणिज्य बैंकको रकम उठाउन राष्ट्र बैंकले कम्पनीको कर्जा सकार्न पर्ने नयाँ जुक्ति निकालेको छ ।

नयाँ विकल्पमा अन्तर बैंक ऋण दिएका संस्थाले एनएसएमले प्रवाह गरेको कर्जा किनेर त्यसबाट आपmनो रकम असुलउपर गर्नुपर्ने छ ।  एनएसएममा  ७ वटा वाणिज्य बैंकको करिब ७० करोड रुपैयाँ ऋण छ । 'यसबारे अन्तिम निर्णय भइनसके पनि काम अघि बढेको छ,' राष्ट्र बैंक उच्च स्रोतले भन्यो । 

प्रत्येक संस्थाले दिएको ऋणको कम्तीमा दोब्बर रकम बराबरको कर्जा सकार्नु पर्ने छ । ती बैंकले कर्जा असुल उपर गरेपछि आफ्नो ऋण रकम कट्टा गरी बाँकी रकम एनएसएमलाई फिर्ता दिनुपर्ने छ । ऋण दिएका बैंकले दोब्बर असुल उपर गरेपछि एनएसएममा पनि तरलताको अवस्था सहज हुने देखिन्छ । अन्तर बैंक ऋण दिएका संस्था प्रतिनिधि, राष्ट्र बैंकका डेपुटी गभर्नरका साथै सुपरिवेक्षण र नियमन विभाग प्रमुख सम्मिलित बैठकले यस्तो बाटो निकालेको हो ।

एनएसएमले सर्वसाधारणको रकम फिर्ता गरिरहे पनि अन्तर बैंक लगानी गर्नेले भने फिर्ता पाउन सकेका

छैनन् । ठूलो रकम अन्तर बैंक कारोबारमा फसेपछि लगानीकर्ता बैंकको निष्त्रिmय कर्जा बढ्ने देखिएको छ । प्रणालीभित्रै रहेको रकमबाट निष्त्रिmय कर्जा बढ्ने भएपछि बैंकले केन्द्रीय बैंकलाई गुहारेका हुन् । 'बैंकहरूको १ करोड ३० लाखदेखि १८ करोड रुपैयाँसम्म एनएसएममा फसेको छ' अन्तर बैंक ऋण दिएका एक बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृतले भने, 'राष्ट्र बैंकले केही समय सहुलियत दिए पनि पछिल्लो समय असहज अवस्था आएको थियो ।'

हाल एनएसएमको २ अर्ब ८६ करोडको दायित्व छ । यसमा २ अर्ब १८ करोड रुपैयाँ सर्वसाधारण र संस्थागत निक्षेप हो । बाँकी ६८ करोड रुपैयाँ अन्य बैंक तथा वित्तीय संस्थाले गरेको अन्तर बैंक कारोबार हो । एनएसएमले करिब १३ हजार निक्षेपकर्ताको रकम फिर्ता गरिसकेको छ । २ हजारको हाराहारीमा रहेका ठूला निक्षेपकर्तालाई किस्ताबन्दीमा पैसा फिर्ता गरिरहेको छ । एनएसएमले असल ऋण उसुलउपर गरिरहे पनि खराब कर्जा भने उठ्न सकेको छैन । यसले अन्तर बैंक ऋण दिएका संस्थालाई समस्यामा पारेको हो ।

बैंकहरूले लिने ऋण उठ्न पनि समस्या हुन सक्ने अर्का एक बैंकरले बताए । 'अहिलेको अवस्थामा ऋण उठ्न सहज वातावरण छ भन्न मिल्दैन,' उनले भने, 'यसले समस्या समाधान भइहाल्छ भन्ने छैन ।'

पछिल्लो समय सार्वजनिक एनएसएमको विस्तृत वित्तीय विवरणले खराब कर्जा ४४ प्रतिशत रहेको देखाएको छ । संस्थाले लगानी गरेको ४ अर्बमध्ये २ अर्ब कर्जा निष्त्रिmय देखिएको हो । संस्थाका कार्यकारी अध्यक्ष योगेन्द्रप्रसाद श्रेष्ठ अनियमितता गरेर फरार भएको शंकामा केन्द्रीय बैंकले एनएसएमलाई संकटग्रस्त घोषणा गरेर अध्ययन थालेको थियो । हाल हिरासतमा रहेको श्रेष्ठलाई करिब २ अर्ब ६५ करोड रुपैयाँ हिनामिना गरेको आरोप छ ।