बैंकहरूले ऋण उठाउन थप एक महिना मागे

काठमाडौ, कार्तिक १५ - वाणिज्य बैंकले ऋण उठाउन थप एक महिना अवधि माग गरेका छन् । आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासिकमा सबै ऋण नउठेको जिकिर सहित उनीहरूले यस्तो सुविधा मागेका हुन् । यो सुविधा पाएमा चौथो महिनामा उठेको ऋणलाई समेत तेस्रो महिनामै उठे सरह गणना गर्न पाइन्छ ।

यसअघि असार मसान्तमा उनीहरूले एक महिना थप समय पाएका थिए । पहिलो त्रैमासिकमा ऋण सजिलै नउठेको र चाडबाड परेको भन्दै थप एक महिना मागेका हुन् । 'एक साताअघि बैंकरहरूले यस्तो माग गरेका छन्,' राष्ट्र बैंक उच्च स्रोतले भन्यो, 'यसबारे हामी छलफल गरिरहेका छौं ।' समग्र बैंकिङ क्षेत्रमै ऋण उठ्न समस्या भएको भन्दै थपिएको एक महिनामा समेत सुधार नभएपछि यसलाई पुनः लम्बाउने तयारी थालिएको छ । राष्ट्र बैंकले समग्र वित्तीय क्षेत्रलाई सकारात्मक असर पुगे थप सहुलियत दिन सकिने जनाएको छ ।

गत आर्थिक वर्षको अन्त्यमा घरजग्गा, सेयरलगायत क्षेत्रबाट ऋण उठ्न नसकेको र त्यसले बैंकिङ क्षेत्रको नाफामा असर पुग्ने भएकाले राष्ट्र बैंकले विशेष सुविधा दिएको थियो । अधिकांश बैंकले थप गरिएको समय अगावै नाफा/नोक्सान हिसाब प्रकाशन गरेका थिए ।

बैकर्स संघका अध्यक्ष अशोक राणा केही बैंकले यस्तो प्रस्ताव गरेको बताउँछन् । 'विभिन्न बैंकरबाट प्रस्ताव आएपछि हामीले कुरा गरेका छौं,' उनले भने । पछिल्लो समय घरजग्गा क्षेत्रको कारोबारमा आएको शिथिलताका कारण व्यवसायीले ऋण तिर्न सकेका छैनन् । यसबाट बैंकिङ क्षेत्रमै समस्या पर्ने भएकाले माग गरिएको बैंंकर बताउँछन् ।

घरजग्गामा ठूलो लगानी नभएका बैंकलाई समेत समस्या परेको मेगा बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अनिल शाहले बताए । 'तेस्रो त्रैमासिकको अन्त्यमा दसैंतिहार परेकाले अन्य व्यवसायमा पनि समस्या परेको देखिन्छ,' उनले भने, 'त्यसैले एक महिना थप गर्दा राम्रो हुने देखिन्छ ।'

कमर्ज एन्ड ट्रस्ट बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अनलराज भट्टराई पनि एक महिना थप्दा घरजग्गा क्षेत्रलाई पनि फाइदा पुग्ने बताउँछन् । 'अर्थतन्त्रको केही क्षेत्रमा समस्या आएको कुरा नकार्न मिल्दैन,' उनले भने, 'कुल लगानीको १५ देखि २० प्रतिशतको हाराहारीमा घरजग्गा क्षेत्रमै ऋण गएको छ ।' बैंक तथा वित्तीय संस्थाले धितोका रूपमा घरजग्गाको प्रयोग धेरै गर्ने भएकाले यस क्षेत्रको समस्या सुल्झाउनुपर्ने उनले बताए । 'सामान बिक्री नहुँदा व्यापारीलाई समस्या भएजस्तै घरजग्गामा पनि समस्या देखिएको छ,' उनले भने ।

विकास बैंक संघका पूर्वअध्यक्ष झपट बोहोरा पुन एक महिना थप गर्दा खासै असर नपर्ने बताउछन् । 'आर्थिक वर्षको सुरुमा थप गरिएको एक महिनाका धेरै कारण थिए' उनले भने, 'अहिले पुन थप गर्दा बैंकिङ क्षेत्रमा खासै फरक नपर्ने देखिन्छ ।' नाफा र लगानीकर्ताले पाउने प्रतिफल कम हुनका साथै नकारात्मक प्रचार हुने भएकाले आर्थिक वर्षको सुरुमा एक महिना थप गरिएको उनी बताउछन् ।

'अहिले पहिलो त्रैमाशिक सकिएपछि पुन थप गर्नु पर्ने कुनै कारण देखिदैन' उनले भने, 'कुनै विशेष क्षेत्रमा समस्या आएको हो भने त्यसलाई बेग्लै सम्बोधन गर्न सकिन्छ ।' घरजग्गा र सेयरमा प्रवाह भएको ऋणमा समस्या देखिए पुनरवर्गिकरण र पुनरकर्जाको व्यवस्था गर्न सकिने उनले बताए ।

घरजग्गा व्यवसायीका ६ माग

घरजग्गा व्यवसायी र बैंकरले संयुक्त रूपमा राष्ट्र बैंक समक्ष ६ वटा माग राखेका छन् । गभर्नर युवराज खतिवडाले दुवै व्यावसायिक संगठनलाई संयुक्त रूपमा लिखित माग ल्याउन भनेपछि कात्तिक १ गते ६ माग राखिएको हो ।

म्याद एक महिना थप्नुपर्ने सँगै घरजग्गा क्षेत्र रुग्ण भएकाले पुनर्कर्जाको व्यवस्था गर्न व्यवसायीले माग गरेका छन् । यो व्यवस्था अन्तर्गत घरजग्गा क्षेत्रको असल कर्जा धितो राखेर सस्तो ब्याजदरमा राष्ट्र बैंकबाट ऋण उपलब्ध हुन्छ । तेस्राे मागका रूपमा बिनाजोखिम व्यवस्थापन कर्जा पुनर्वर्गीकरण गर्न पाउनुपर्ने छ ।

०६९ असार मसान्तपछि कर्जाको २५ प्रतिशत लगानी घरजग्गा क्षेत्रमा गर्न पाइने व्यवस्थालाई परिमार्जन गरी ३० प्रतिशतमै कायम राख्न माग गरिएको छ ।

घरजग्गा व्यवसायीले १ करोड रुपैयाँसम्मको ऋणलाई रियलस्टेट कर्जा शीर्षकमा नराख्न माग गरेका छन् । घरजग्गाको मूल्य उच्च रहेकाले १ करोडसम्मको कर्जा रियलस्टेट शीर्षकबाट हटाए बैंकलाई समेत राहत हुने तर्क उनीहरूको छ । यसअघि मौदि्रक नीतिले यो सीमा बढाएर ६० बाट ८० लाख रुपैयाँ पुर्‍याएको थियो । यसका साथै हाल धितोको ६० प्रतिशतसम्म ऋण पाउँदै आएका घरजग्गा व्यवसायीले यसको सीमा ८० प्रतिशत पुर्‍याउनुपर्ने माग गरेका छन् । ७० प्रतिशतसम्म ऋण प्रवाह गर्दा पनि मूल्य वृद्धि भइरहने हुँदा जोखिम नबढ्ने उनीहरूले बताउँदै आएका छन् ।