करिब ३ अर्बको प्राथमिक सेयर आउँदै

काठमाडौ, मंसिर २६ - सिभिलले सेयर बिक्री खुला गरेकै दिन अर्को बैंक मेगाले प्राथमिक सेयर निष्कासनलाई मुख्य एजेन्डा राखेर साधारणसभाको आह्वान गरेको छ । बैंकमध्ये हालसम्मकै ठूलो सार्वजनिक निष्कासन गर्दै सिभिलले ८० करोड रुपैयाँ बराबरको ८० लाख कित्ता सेयरको सोमबारबाट बिक्री सुरु गरेको हो ।

मेगाले भने दोस्रो साधारणसभाबाट पारित गरेर ६९ करोड ९० लाख रुपैयाँ बराबरको सेयर बिक्री गर्ने तयारी थालेको छ । यी दुईसहित सेन्चुरी र कमर्ज एन्ड ट्रस्ट बैंकले पनि सेयर निष्कासनको तयारी गरिरहेका छन् । बैंक तथा वित्तीय संस्थाले सञ्चालनमा आएको दुई आर्थिक वर्षभित्र सर्वसाधारणलाई सेयर बिक्री गरिसक्नुपर्ने प्रावधान छ । सोही प्रावधानका कारण करिब एकै समयमा खुलेका जनता, सिभिल, मेगा, कर्मज एन्ड ट्रस्ट र सेन्चुरीको सेयर चालू आर्थिक वर्षभित्र आउने भएको हो । पाँचमध्ये जनताले सर्वसाधारणलाई सेयर बिक्री गरिसकेको छ । यी संस्थाले कुल चुक्ता पुँजीको कम्तीमा ३० प्रतिशत सेयर सर्वसाधारणलाई जारी गर्नुपर्ने हुन्छ । तर पछिल्लो समय सेयर निष्कासनको तयारीमा रहेका बैंकले भने ३० प्रतिशतभन्दा बढी सेयर सर्वसाधारणका लागि छुट्याएका छन् । यी ४ वाणिज्य बैंकका रूपमा सर्वसाधारणलाई प्राथमिक सेयर निष्कासन गर्ने तत्कालका लागि अन्तिम बैंक हुने छन् ।

पछिल्लो समय राष्ट्र बैंकले वाणिज्य बैंक, विकास बैंक र वित्त कम्पनीको नयाँ लाइसेन्स जारी गर्न रोकेको छ । त्यसैले ठूलो परिमाणमा यी चार बैंकको सेयर जारी हुने छ । यसअघि सेयर निष्कासन गर्ने वाणिज्य बैंक जनतामा मागभन्दा बढी आवेदन परेको थियो । सिभिलको निष्कासनमा पनि पहिलो दिन ९ करोड रुपैयाँभन्दा बढीको आवेदन परिसकेको छ । 'सिभिल बैंकका कार्यालयमा मात्रै सर्वसाधारणको ९ करोड ७१ लाख रुपैयाँ बराबरको आवदेन परेको छ,' बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत किशोर महर्जनले भने, 'सबैतिरको जम्मा गर्दा अझ बढी हुन्छ जुन उत्साहजनक हो ।' पहिलोको तुलनामा दोस्रो दिन अझ बढी आवेदन पर्ने उनको अनुमान छ । कमर्ज एन्ड ट्रस्ट बैंकले पनि ६० करोड रुपैयाँको सेयर निष्कासन गर्ने तयारी गरेको छ ।

'माघको पहिलो वा दोस्रो साताभित्र सेयर निष्कासन गर्ने योजना छ,' बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अनलराज भट्टराईले भने, 'स्वीकृतिका लागि धितोपत्र बोर्डमा निवेदन दिइसकेका छौं ।' ४ बैंकको सेयर एकै वर्षभित्र आउनाले केही प्रतिस्पर्धा हुने भए पनि सेयरमा लगानी गर्ने अवस्था सुध्रँदै आएको उनले बताए । 'बैंक तथा वित्तीय संस्थामा निक्षेप राखेर आउने प्रतिफलभन्दा प्राथमिक सेयरमा लगानी गर्दा फाइदा हुने अवस्था आएको छ,' उनले भने । यसका साथै लगानीको अन्य क्षेत्र खुम्चँदै गएकाले पनि सेयरमा आकर्षण हुने उनले बताए । 'खरिद गरेपछि छिट्टै बिक्री गर्न सक्ने भएकाले पनि सार्वजनिक निष्कासनमा सर्वसाधारणको आकर्षण छ,' उनले भने । सेन्चुरी बैंकले भने करिब ९० करोडको हाराहारीमा सेयर निष्कासन गर्ने तयारी गरिरहेको छ । मुलुकमा ३२ वाणिज्य बैंक छन् ।

वाणिज्य बैंक समूहको सेयर बजारमा दबदबा छ । नेपाल स्टक एक्सचेन्जमा करिब ७० प्रतिशतभन्दा बढी कारोबार बैंक तथा वित्तीय संस्थाको हुने गरेको छ । राष्ट्र बैंकको नियमनका कारण तुलनात्मक रूपमा पारदर्शी मानिने यी संस्थाले प्रतिफल पनि सन्तोषजनक दिने हुँदा बैंकको सेयरको माग बजारमा उच्च हुन्छ ।