काठमाडौ, आश्विन ११ - बैंकिङ क्षेत्रमा हालसम्मकै ठूलो अनियमिततामा संलग्न रहेको अभियोग लागेका योगेन्द्रप्रसाद श्रेष्ठ बुधबार पक्राउ परेका छन् । उनले २ अर्ब ६६ करोड २३ लाख रुपैयाँ अपचलन गरेको राष्ट्र बैंकको अनुसन्धानले देखाएको थियो ।
प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरोको विशेष टोलीले महेन्द्रनगरको कन्चनपुरबाट उनलाई पक्राउ गरेको हो । 'दुई छोरासँगै बाटोमा हिँडिरहेको अवस्थामा बुधबार बिहान उनलाई पक्राउ गरिएको हो,' ब्युरोका निर्देशक डीआईजी उपेन्द्रकान्त अर्यालले भने ।
राष्ट्र बैंकले गत चैतमा गरेको अनुसन्धानबाट नेपाल सेयर मार्केट्स एन्ड फाइनान्स -एनएसएम) मा कार्यकारी अध्यक्ष रहँदा श्रेष्ठले अनियमितता गरेको खुलेको थियो । संलग्नता पुष्टि भएर प्रहरीले खोजी गर्न सुरु गरेपछि वैशाखदेखि उनी फरार थिए । 'प्रारम्भिक अनुसन्धानबाट त्यति ठूलो परिमाणमा रकम अपचलन भएको देखिएको हो,' अर्यालले भने, 'रकम अझ वृद्धि हुन सक्छ ।' उनको परिवारको करिब ४० प्रतिशत स्वामित्व रहेको एनएसएममा सर्वसाधारणले जम्मा गरेको निक्षेपबाट अपचलन भएको हो ।
भारत र नेपालबीच सुरक्षासम्बन्धी सहसचिव स्तरीय वार्ता भएको एक सातापछि श्रेष्ठ पक्राउ परेका हुन् । वार्तामा नेपालमा विभिन्न अपराध गरी भारत पलायन भएका ३ सय जनाको नाम भारतलाई बुझाइएको थियो ।
राष्ट्र बैंक स्रोतअनुसार फरार भएपछि पनि श्रेष्ठले आफूले अपचलन गरेको रकम सम्पत्ति बिक्री गरेर फिर्ता गर्ने बताउँदै आएका थिए । 'यससम्बन्धी लिखित प्रस्ताव पनि आएको थियो,' स्रोतले भन्यो, 'त्यसमा उनले आफ्नो सम्पत्ति करिब ३ अर्ब रुपैयाँ रहेको देखाएका छन् ।' श्रेष्ठ र उनको परिवारको नाममा रहेको स्टार कोअपरेटिभ, स्टार मल, माछापुच्छ्रे इन्भेस्टमेन्ट कम्पनी, विभिन्न कम्पनीको सेयर हाल रोक्का छ ।
प्रहरीको सोधपुछमा उनले अनियमिततामा 'केही हदसम्म' आफ्नो संलग्नता रहेको बताएका छन् । 'केही हदसम्म संलग्न छु,' प्रहरीले लिएको भिडियोमा उनले भनेका छन्, 'मेरो कारणले भएको क्षति सम्पत्ति बिक्री गरेर भए पनि सकार्न तयार रहेको पहिल्यैबाट बताउँदै आएको हुँ ।'
कार्यकारी अध्यक्ष रहँदा नेपाल सेयर मार्केट्सबाट बिना धितो र आवश्यक कागजात नराखी १ अर्ब ५७ करोड, व्यक्तिगत प्रयोगका लागि ८८ करोड ५९ लाख र सञ्चालक समितिलाई गैरकानुनी रूपमा २० करोड ४९ लाख रुपैयाँ ऋण दिएको अभियोग उनीमाथि छ । बैंकिङ कसुर तथा सजाय ऐनको विभिन्न दफाले उक्त रकमको बिगो र जरिवानासहित ५ वर्षसम्म कैद गर्न सक्ने अधिकार दिएको छ ।
संस्थाको सञ्चालक समितिमा रहेकी उनकी श्रीमती गीता श्रेष्ठ र छोरा सौरव श्रेष्ठलाई पनि पक्राउ पुर्जी जारी भएको छ । 'अन्य दुई छोराको राहदानी रोक्का गरिएको छ,' अर्यालले भने ।
श्रेष्ठ फरार भएपछि गठन भएको सञ्चालक समितिले सेयर मार्केट्सको कारोबारलाई निरन्तरता दिइरहेको छ । दशंै-तिहारको समयमा संस्थाले ५ लाख रुपैयाँसम्म निक्षेप फिर्ता दिइरहेको छ । ऋण उठाउँदै निक्षेप फिर्ता गर्ने काम पाएको एनएसएममा करिब १५ हजार निक्षेपकर्ता छन् । जसमा करिब १३ हजार सानो रकमको निक्षेपकर्ता रहेको राष्ट्र बैंक स्रोतले बतायो ।
केही समयअघि कमलादीमा रहेको जग्गा २५ करोड रुपैयाँमा बिक्री गरेर संस्थाले राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकको ऋण चुक्ता गरेको थियो । 'उक्त ऋण चुक्ता गरेर बाँकी रहेको १६ करोड रुपैयाँबाट निक्षेपकर्तालाई फिर्ता गरिरहेका छन्,' स्रोतले भन्यो, 'यसबाहेक पनि असल कर्जा उठ्ने क्रम जारी रहेको देखिन्छ ।' सेयर मार्केट्सले सबै कारोबार गर्ने अनुमति पाउन पुँजी पर्याप्तता अनुपात राष्ट्र बैंकले तोकेबमोजिम हुनुपर्छ । खराब कर्जा बढी भएपछि त्यसको जोखिम व्यवस्थापन गर्दा यो कम हुन जान्छ । योगेन्द्रप्रसाद श्रेष्ठले गरेको अपचलनको रकम सबै उठेपछि मात्र संस्थाले सबै कारोबार गर्न पाउनेछ ।
