काठमाडौ, अषाढ १५ - गभर्नर युवराज खतिवडाले तरलता अभाव हट्दै गएको बताएका छन् । गत आर्थिक वर्षको साउन मसान्तको तुलनामा यस आर्थिक वर्षको असारसम्म ३० अर्ब रुपैयाँ वाणिज्य बैंकको निक्षेप बढेको उनले बताए । 'विकास बैंक र वित्त कम्पनीमा पनि १०/१० अर्ब रुपैयाँ निक्षेप बढेको देखिन्छ,' बैंकर्स तालिम केन्द्रले आयोजना गरेको कार्याक्रममा उनले भने । ऋणको आकार वृद्धि भइरहे पनि डराउनुपर्ने अवस्था नरहेको उनी बताउँछन् । 'पुँजीकर्जा निक्षेप अनुपात ८० प्रतिशतभन्दा तल देखिन्छ,' उनले भने, 'अन्तर बैंक कारोबारमा आएको वृद्धिले पनि सुधार भएको देखिन्छ ।' तरलता सुधारका लागि चालिनुपर्ने विभिन्न कदम राष्ट्र बैंकले लिइरहेको उनले बताए । 'अर्थतन्त्र विभिन्न क्रियाकलाप हेर्दा पनि समस्या आएको देखिँदैन,' उनले भने, 'सरकारलाई आवश्यक खर्च गर्न हामीले अनुरोध गरिरहेका छौं ।'
घरजग्गा क्षेत्रमा हाल देखिएको मन्दी क्षणिक रहेको गभर्नरले बताए । 'अहिले सास फेर्ने अवस्था हो,' उनले भने, 'यस क्षेत्रमा पुनः ऊर्जा आउँछ ।' बैंकले लगानीको विविधीकरण गर्दा घरजग्गा क्षेत्रबाट पनि समस्या नदेखिने उनले बताए । उनले पछिल्लो चरणमा राष्ट्र बैंक वित्तीय क्षेत्रको सुधारका लागि काम गरिरहेको बताए । 'वित्तीय क्षेत्रलाई सुन्दर फुलबारी बनाउन लागेका हौं,' उनले भने, 'यसका लागि हाँगाबिगा काट्ने र झार उखेल्ने काम गर्नुपर्छ ।'
अर्थशास्त्री र राष्ट्र बैंक सञ्चालक समितिका सदस्य विश्वम्भर प्याकुर्यालले भने अर्थतन्त्रमा समस्या रहेको बताए । 'भनेजस्तो सजिलो अवस्था छैन' उनले भने, 'अहिलेको अवस्थालाई सहज भन्न मिल्दैन ।' उनले विभिन्न नियामक एक अर्कामा गाभिने भएकाले राष्ट्र बैंकले चाहेर पनि सबै काम गर्न नसकेको बताए ।
समस्या र समाधानको बाटो थाहा हुँदाहुँदै पनि परिवर्तन हुन नसक्नुमा कर्मचारीतन्त्रको भ्रष्टाचार र असक्षमता कारक रहेको प्राध्यापक मदन दाहालले बताए । 'आर्थिक मात्र नभएर राजनीतिक अवस्थाले पनि विकासलाई रोकिरहेको छ,' उनले भने ।
बैंकर्स संघका अध्यक्ष अशोक राणाले तरलताको अवस्था आर्थिक वर्ष अन्त्य हुने समयमा सधैं सहज हुने गरेको बताए । 'पछिल्लो पटक अन्तर बैंक ब्याजदर ६ प्रतिशत मात्र छ,' उनले भने । संस्थागत सुशासन अभाव भएका संस्थामा तरलताको समस्या देखिएको उनले बताए । 'केही संस्थामा संस्थागत निक्षेपकर्ताले पैसा झकिेपछि समस्या देखिइरहेको छ,' विकास बैंक संघका अध्यक्ष झपट बोहराले भने, 'दोष लगाएर समस्या समाधान हुँदैन, मिलेर समाधान गर्नुपर्छ ।' तरलताको अवस्थामा देखिएको सुधार क्षणिक हुने र वित्तीय क्षेत्रको विश्वास कायम राख्न योजना बनाउनुपर्ने लुम्बिनी बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत शोभनदेव पन्तले बताए । 'अहिलेबाट नै हामी जोखिम व्यवस्थानको चरणमा प्रवेश गरिसकेका छौं,' उनले भने, 'राष्ट्र बैंकले यसलाई बेलैमा सम्बोधन गर्नुपर्छ ।'
