५ क्षेत्रमा आयको स्रोत नखोजिने

काठमाडौ, आश्विन २६ - गैरआवासीय नेपाली (एनआरएन) द्वारा गरिने विभिन्न ५ क्षेत्रमा हुने लगानीको स्रोत नखोज्ने भएको छ । एनआरएनको लगानी नेपालको आर्थिक वृद्धिमा प्रत्यक्ष वा पूर्वाधार निर्माणमार्फत अप्रत्यक्षरूपमा योगदान पुर्‍याउन सक्ने क्षेत्रमा आकषिर्त गर्न सरकारले स्राेत नखोज्ने योजना सार्वजनिक गरेको हो । यसरी स्रोत नखोजिने क्षेत्रहरूमा जलविद्युत्, विमानस्थल, सडक, पुल लगायत छन् ।

एनआरएन सम्मेलनका अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले उक्त प्रतिबद्धता जनाएका हुन् । 'आफैं लगानी गर्नुस् वा विदेशी सहित लगानी गर्नुहोस्,' उनले भने, 'सरकारले प्रोत्साहन गर्न त्यस्तो लगानीको स्रोत खोजी गर्ने छैन ।' गैर आवासीय नेपालीले सरकारसँग मिलेर निजी सार्वजनिक साझेदारीमार्फत पनि लगानी गर्न सक्ने उनले बताए । संसारभरि नै सम्पत्ति शुद्धीकरण निवारण गर्न लगानीको स्रोतको व्यापक खोजी हुने गरेकोमा सरकारले दिने यो सहुलियत निकै आकर्षक रहेको विज्ञहरू बताउँछन् ।

सरकारी स्वामित्वमा रहेका विभिन्न संस्थान घाटामा रहेको बताउँदै मन्त्री पुनले त्यसमा समेत लगानी गरेर फाइदा लिन सकिने बताए । 'घाटामा रहेका संस्थानमा लगानी गर्न चाहनुहुन्छ भने अहिल्यै पहल गर्न तयार छु,' उनले भने । गैर आवासीय नेपाली संघ

(एनआरएन) को पाँचौ विश्व सम्मेलनमा सम्बोधन गर्दै उनले लगानी भित्र्याउनका लागि सरकारले विभिन्न सहुलियत दिएर वातावरण बनाउन तयार रहेको बताए । 'रोजगारीका आधारमा विभिन्न उद्योगलाई सहुलियत र पूर्वाधार बनाइदिने योजना सरकारको लिएको छ,' उनले भने । सरकारले २०१२/१३ लाई लगानी वर्ष घोषणा गरेको र त्यसलाई सफल पार्न गैर आवासीय नेपालीले ठुलो भूमिका खेल्न सक्ने उनले बताए । 'विदेशी लगानीकर्तालाई आकषिर्त गर्न गैरआवासीय नेपालीले ठुलो सहयोग गर्न सक्छन्,' उनले भने ।

कार्यक्रममा राष्ट्र बैंकका गभर्नर युवराज खतिवडाले गैर आवासीय नेपालीले आफ्नो क्षमताअनुसार मुलुकका विभिन्न क्षेत्रमा लगानी गर्न सक्ने बताए । 'गैर आवासीय नेपालीले आफ्नो आर्थिक अवस्थाअनुरूप विभिन्न क्षेत्रमा लगानी गर्न सक्छन्,' उनले भने, 'यसका लागि सरकारले विभिन्न बाटो खोलिदिएको छ ।' सामूहिक लगानी कोष, सेयर बजार, पूर्वाधार, लगानी कम्पनी, पुनर्बिमा कम्पनी लगायतमा गैरआवासीय नेपालीले लगानी गर्ने ठुलो सम्भावना रहेको उनले बताए । 'सिधै लगानी नगरे पनि बैंकमा पैसा जम्मा गर्दा पनि ठुलो मुनाफा आउने अवस्था छ,' गर्भनरले भने, 'डलरको मूल्य बढ्नु र ब्याजदर उच्च हुनाले २० प्रतिशत आम्दानी हुने देखिन्छ ।' मूल्य न्यूनतम विन्दुमा आएकाले सेयर बजारमा लगानी गरेर पनि फाइदा लिन सकिने उनले बताए । 'विभिन्न संस्थानलाई पनि हामीले लगानी गर्न आह्वान गरिरहेका छौं' उनले भने । राष्ट्र बैंकले जारी गर्ने वैदेशिक रोजगारी बचतपत्रबाट ठुलो फाइदा लिन सकिने उनले बताए । 'मुनाफा उच्च रहने भए पनि यसमा लगानी निराशाजनक छ,' खतिवडाले भने, 'के भएर यस्तो भएको हो, हामी अनुसन्धान गर्नेछौं ।'

थोरै आम्दानी हुने र जोखिम लिन नचाहने गैरआवासीय नेपालीले सामूहिक लगानी कोषबाट फाइदा लिन सक्ने उनले बताए । मुलुकको आर्थिक विकासका लागि वित्तीय क्षेत्रभन्दा पूर्वाधारमा लगानी गर्न गभर्नरले आग्रह गरे । भौतिक पूर्वाधार, दूरसञ्चार, पर्यटन लगायतका क्षेत्रमा लगानी गरेर रोजगारी सिर्जना गर्न सकिने उनले बताए । 'एनआरएनले अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको हाउजिङ बनाएर पनि उदाहरण दिन सक्छन्,' उनले भने ।

एनआरएन उपाध्यक्ष जिवा लामिछानेले विश्वका गैरआवासीय नेपालीलाई मुलुकमा लगानी गर्ने ठुलो इच्छा भएको बताए । 'सानोदेखि ठुलो पुँजी भएका सबैले लगानी गरेर देश विकासमा योगदान पुर्‍याउन चाहेका छन्,' उनले भने, 'यसका लागि सामूहिक लगानी गर्न सकिन्छ ।' ठुला योजनामा लगानी गर्न सामूहिक रूपमा अघि आउनुपर्ने उनले बताए । 'लगानीका लागि एक कम्पनी खडा गर्ने र त्यसमा भएका सेयरधनीले निश्चित रकम लगानी गर्नुपर्ने व्यवस्था गर्न सकिन्छ,' उनले भने, 'विभिन्न मुलुकमा कम्पनी खोलेर लगानी एकीकृत गर्न सकिन्छ ।' जलविद्युत् लगायतका क्षेत्रमा सरकारले लगानीका लागि सहुलियत दिएको र लगानी गर्ने ठुलो सम्भावना रहेको उनले बताए । 'जलविद्युत्मा लगानी गर्दा ठुलो योगदान पनि हुन्छ,' उनले भने, 'लगानी पनि सुरक्षित रहन्छ ।' विश्वभरका गैरआवासीय नेपाली मिल्दा सय मेगावाट क्षमताको जलविद्युत् आयोजनामा सजिलै लगानी गर्न सकिने उनले बताए ।