एनबी समूह सेयर बिक्रीको अन्तिम चरणमा

काठमाडौ, माघ २४ - नेपाल बंगलादेश बैंकबाट एनबी समूह बाहिरिने क्रम अन्तिम चरणमा पुगेको छ । नेपाली प्रवर्द्धकका तर्फबाट एनबी समूहको मुख्य लगानी रहेको बैंकलाई हालकै साझेदार बंगलादेशी आईएफआईसी बैंकले आफ्नो स्वामित्वमा लिन लागेको हो ।  

बैंक एसिया र नेपाली संस्थापकको सेयर बिक्री गर्न सम्झौता भएर अन्तिम स्वीकृतिका लागि राष्ट्र बैंक पुगेको छ । जसमा बैंक एसियाको २६ लाख ६७ हजार र नेपाली संस्थापकको ३८ लाख ३ हजार कित्ता सेयर छन् । यी दुवै गरी ६४ लाख ७० हजार कित्ता प्रवर्द्धकको सेयर आईएफआईसी बैंकले खरिद गर्न लागेको हो । यो कारोबारपछि आईएफआईसी बैंकको स्वामित्व करिब ४२ प्रतिशत पुग्ने छ । जसलाई ५१ प्रतिशत पुर्‍याउने तयारी आईएफआईसीको छ ।

राष्ट्र बैंकको सञ्चालक समिति बैठकले स्वीकृति दिएपछि कारोबारले पूर्णता पाउने छ ।

पछिल्लो पटक नेपाल स्टक एक्सचेन्जमा कारोबार हुँदा एनबीको प्रवर्द्धक सेयरको मूल्य प्रतिकित्ता २ सय २० रुपैयाँ छ । यही मूल्यमा सेयर बिक्री गर्दा कारोबार १ अर्ब ४२ करोड रुपैयाँ बराबरको हुन्छ । जसमा नेपाली समूहले बिक्री गर्न लागेको सेयरको मूल्य ७६ करोड ८२ लाख रुपैयाँ छ । साधारणतया सेयर बजारमा अन्तिम कारोबार मूल्यलाई खरिद बिक्रीमा आधार मान्ने गरिन्छ । एनबी बैंकको विस्तृत वित्तीय अध्ययन गर्दा प्रवर्द्धक सेयरको मूल्य प्रतिकित्ता २ सय रुपैयाँमा तोकिएको थियो । यही मूल्यमा नै कारोबार नभएको पनि हुन सक्छ ।

राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता भाष्करमणि ज्ञवालीले बंगलादेश बैंकलाई प्रवर्द्धक सेयर बिक्री गर्न सैद्धान्तिक सहमति दिइएको र अन्तिम स्वीकृतिका लागि निवेदन आएको बताए । 'यसबारे थप जानकारी अन्तिम स्वीकृति दिएपछि मात्र उपलब्ध हुने छ,' उनले भने । बंगलादेश बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत ज्ञानेन्द्रप्रसाद ढुंगानाका अनुसार एनबी समूहको स्वामित्वमा रहेको अधिकांश सेयर बिक्री हुन लागेको हो । 'कानुनी हिसाबले हुन नमिल्नेबाहेक अन्य सेयर बिक्री हुन लागेको हो,' उनले भने । आईएफआईसी बैंकले ५१ प्रतिशत सेयर आफ्नो स्वामित्वमा लिने जानकारी राष्ट्र बैंकलाई गराएको र सोहीअनुरूप कारोबार भएको उनले बताए । राष्ट्र बैंक स्रोतका अनुसार हालको प्रमुख प्रवर्द्धक एनबी समूहले आफ्नो ऋण तिर्ने सर्तमा सेयरको खरिद बिक्री हुन लागेको हो । समूहले तिर्न बाँकी रकमबारे जानकारी गराउन बंगलादेश बैंकलाई जिम्मा लगाइएको छ । समूहले तिर्न बाँकी रकम र बिक्री गर्न लागेको सेयरको मूल्यबारे स्पष्ट भइसकेको छैन । ढुंगाना पनि यस्तो रकमको यकिन भई नसकेको बताउँछन् । तर बैंकको वाषिर्क प्रतिवेदनले एनबी समूहबाट करोडौं रुपैयाँ असुलउपर हुन बाँकी रहेको देखाउँछ ।

प्रतिवेदनमा जिन गार्मेन्ट, एनबी गार्मेन्ट, ललितपुर इन्जिनियरिङ, एनबी बात्रा हस्पिटल, सांगि्रला हाउजिङ तथा डेभलपमेन्ट कम्पनीलगायतका नाममा गएको ऋण उठ्न नसकेर गैरबैंकिङ सम्पक्ति राखिएको छ । यीसहित अन्य कम्पनीमा एनबी समूहको प्रत्यक्ष/अप्रत्यक्ष संलग्नता रहेको स्रोत बताउँछ । यो बाहेक अन्य व्यक्तिको नामबाट पनि ऋण लिएको हुन सक्ने शंका गरिएको छ ।

सेयर अन्य संस्थामा धितो एनबी समूह, नजिकका कम्पनी र समूहका केही व्यक्तिले बैंकको सेयर अन्य संस्थामा धितो राखेर ऋण लिएका छन् । यसरी धितोमा राखिएको सेयर ऋण चुक्ता नगरेसम्म बिक्री गर्न मिल्दैन ।

एनबी ग्रप, एनबी इन्टरनेसनल, जितबहादुर श्रेष्ठ, जेन श्रेष्ठ, जस श्रेष्ठलगायतले बैंकको सेयर धितोमा राखेर विभिन्न संस्थाबाट ऋण लिएका छन् । ऋण दिने संस्थामा सहकारी, फाइनान्स कम्पनी र विकास बैंक छन् । एनबी बैंकको पछिल्लो वाषिर्क प्रतिवेदनका अनुसार १७ जना व्यक्ति/कम्पनीले आफ्नो सेयर धितोमा राखेका ऋण लिएका छन् ।

सञ्चालक खोजीमा

एनबी बैंकमा गाभिएको श्रीलंका मर्चेन्ट बैंकिङ एन्ड फाइनान्समा भएको अनियमितता र अन्य प्रकरणमा एनबी समूहका प्रवर्द्धकलाई प्रहरीले खोजीको सूचीमा राखेको छ । श्रीलंका मर्चेन्टका केही प्रवर्द्धक पक्राउ परेपछि उनीहरूको बयानका आधारमा एनबी समूहका व्यक्तिको खोजी सुरु भएको हो । यो बाहेक ऋण लिएर नतिरेकोसहित अन्य बैंकिङ कसुर लगाएर एनबी समूहका व्यक्ति सञ्चालकमाथि छानबिन गर्न राष्ट्र बैंकले प्रहरीलाई पत्र पठाएको छ ।