अन्ततः श्रीलंका मर्चेन्टले तान्यो एनबी समूहलाई

काठमाडौं, मंसिर १२ - पटकपटक आर्थिक अनियमितता बाहिर आए पनि जोगिँदै आएको एनबी समूह श्रीलंका मर्चेन्ट बैंकिङ एन्ड फाइनान्सको ऋण प्रकरणपछि कारबाहीमा तानिएको छ । नेपाल बंगलादेश बैंक (एनबी) सँग गाभिने (मर्जर) को निर्णय भई राष्ट्र बैंक कर्जा दिन रोक लगाइसकेपछि समूहका प्रवर्द्धकको परिवारसहित उद्योग वाणिज्य महासंघका पूर्वअध्यक्ष चण्डीराज ढकालले बिनाधितो ठूलो परिमाणमा कर्जा लिएको फेला परेपछि १८ जनाविरुद्ध बैंकिङ कसुरको अभियोगमा मुद्दा दायर भएको छ ।

ऋणसम्बन्धी प्रकरण मुद्दामा एनबी समूहको प्रवर्द्धकसम्बद्ध लक्ष्मीबहादुर श्रेष्ठ, पूर्णबहादुर श्रेष्ठ, जेन श्रेष्ठ, गीता श्रेष्ठ प्रतिवादी बनाइएका छन् । तत्कालीन नेपाल श्रीलंकाको सञ्चालक समितिका पाँच जनालाई प्रतिवादी बनाइए पनि अध्यक्ष रुवी जोशी, सञ्चालकद्वय श्रीराम लामिछाने र गौरीशंकर चौधरी मात्र पक्राउ परेका छन् । सञ्चालकद्वय मुकुन्द आचार्य र एलिजा वैद्य फरार छन् । तत्कालीन बैंकका महाप्रबन्धक खिमबहादुर बीसीलाई पनि अभियुक्त बनाइएको छ । समूहमा प्रवर्द्धक लक्ष्मीबहादुर पनि पछिल्लो समय फरार रहेको प्रहरीले जनाएको छ । श्रीलंका मर्चेन्ट एनबी समूहले प्रवर्द्धन गरेको फाइनान्स कम्पनी थियो । प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) ले ३५ करोड ३१ लाख रुपैयाँ नोक्सानी पुर्‍याएको भन्दै श्रीलंका मर्चेन्टका पूर्वअध्यक्ष जोशीका साथै सञ्चालकहरू लामिछाने र चौधरीलाई पक्राउ गरेको हो । यी व्यक्तिले फाइनान्स गाभिन अन्तिम स्वीकृति पाइसकेपछि एनबी समूहका सदस्य र ढकाललाई बिनाधितो कर्जा प्रवाह गरेको आरोप लगाइएको छ । एनबी समूहका सञ्चालकले सेयर धितो राखेर बिनाप्रयोजन ऋण लिएको पनि प्रहरीको अनुसन्धानमा खुलिसकेको छ । यसका साथै अन्य संस्थामा ऋण नतिरेर कालोसूचीमा परेका ढकाललाई समेत ऋण दिएको अनुसन्धानमा देखिएको छ । 'संस्था गाभिने अनुमति पाइसकेपछि निक्षेप रित्तिने गरी कर्जा बाँडेको देखिएको छ,' राष्ट्र बैंकका एक अधिकारीले भने, 'आफैं र चिनेकालाई मागेभन्दा बढी ऋण दिएको देखिन्छ ।' समूहकै प्रवर्द्धनमा रहेको एनबी बैंकबाट समेत लक्ष्मीबहादुर र उनको परिवारले देखिने गरी करिब ८० करोड रुपैयाँ ऋण लिएको बैंक स्रोतको दाबी छ । एनबी बैंक र श्रीलंका मर्चेन्ट गाभिन अघि श्रेष्ठले ठाडो आदेशमा आफ्नो परिवार र नजिकालाई ऋण बाँडेका थिए । जसमा कुनै पनि धितो प्रयोग भएको छैन । सञ्चालकले आफू प्रवर्द्धक रहेको वित्तीय संस्थाबाट ऋण लिन पाउँदैनन् । यता ढकालले भने श्रीलंका मर्चेन्टसँग २ करोड रुपैयाँ ऋण माग गरे पनि मागभन्दा ८ लाख रुपैयाँ बढी पाएका थिए । नातामा ढकालका भाञ्जा पर्ने प्रकाश घिमिरेको नाममा पनि त्यत्ति नै रकम झिकिएको दायर मुद्दामा उल्लेख छ । उनले पनि २ करोड रुपैयाँ माग गरेका थिए ।

प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो -सीआईबी) ले अनुसन्धान सुरु गरेपछि ढकालले दुई पृष्ठ लामो पत्र लेखेर आफूले ऋण माग गरे पनि नपाएको जिकिर गरेका थिए । 'तर अनुसन्धानका क्रममा उनले रकम लिएको स्थापित भयो,' सम्बद्ध स्रोतले भन्यो । ऋण नपाएको जिकिर लिएका ढकालले कर्जा स्वीकृत भएपछि सहीछाप गरी बैंकसँग सम्झौता गरी उनको बैंक खातामा पैसा जम्मा भएको फेला परेको थियो । यसरी जम्मा भएको रकम ढकालले पटकपटक गरी झिकेका थिए । अनुसन्धान सुरु गर्नासाथ ढकालको संलग्नता देखिए पनि प्रहरीले उनलाई पक्राउ पुर्जी जारी गरेको छैन । कसुरको मुख्य पात्र एनबी समूहका लक्ष्मीबहादुर भएकाले उनको मतियारलाई खोजी गर्न चासो नदेखाएको प्रहरी सम्बद्ध स्रोतको जिकिर छ । लक्ष्मीबहादुरलाई पक्राउ गर्न प्रहरी टोली परिचालन गरे पनि फेला पार्न नसकेको सीआईबीका एक अधिकारीले बताए । गत मंगलबार दायर भएको बैंकिङ कसुरको मुद्दामा थुनछेकका लागि बहस जारी रहेको छ । ढकाललगायत अभियुक्तले अदालतले थुनामा रहेका तीन जनालाई तारेखमा थुनामुक्त गरे अदालतमा हाजिर हुने सम्भावना छ । 'यदि थुनामै राखेर मुद्दा चलाउने वा धरौटीबापत ठूलो रकम माग भए पनि पुनरावेदन गर्छन् होला,' स्रोतले भन्यो ।