मोबाइल बैंकर

एटिएम, एबिबिएस, इन्टरनेट हु“दै मोबाइल सम्म आइपुगेको बैंकिङ कारोबारले ग्राहकको सुविधा थप्दै लगेको छ । सुचना प्रविधिमा आएको परिवर्तनले बैंकिङ प्रणालीलाई मात्र सहज नबनाएर बैंकरलाई पनि ‘मोबाइल’ बनाएको छ । अघिल्लो साता संचालनको १९ वर्षमा प्रवेश गरेको हिमालयन बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत असोक सम्सेर जंगबहादुर राणा काम गर्नका लागि अफिस नै जानुपर्ने बाध्यता परिवर्तन हु“दै आएको बताउ“छन् । ‘अफिसका महत्वपूर्ण सूचना यसमै आउ“छ’ थ्रीजी सुविधा भएको ब्लाकबेरी मोबाइल सेट देखाउ“दै उनले भने । स्थापना मितिका आधारमा चौथौ नीजि बैंक हिमालयनले अहिले अन्य २९ वटा वाणिज्य बैंक स“गको प्रतिस्पर्धामा छ । बैंकको योजना, प्रगती र समग्र बैंकिङ क्षेत्रका बारेमा राणा स“ग रोशन अधिकारीले गरेको कुराकानी संक्षेपमा ः

बैंकको १८ वर्षे यात्रा कस्तो छ ?
हामीले स्थापनाका वर्ष पछि सेयरधनीलाई वार्षिक प्रतिफल दिदै आएका छन् । वर्षिक ३५ देखि ४० प्रतिशतको हाराहारीमा सेयरधनीलाई प्रतिफल दिइरहेका छौ । गत वर्ष १० प्रतिशत नगद लाभासं र २५ प्रतिशत बोनस सेयर दिएका थियौ । यसबाहेक बैंकको पुजी वृद्धिका लागि  हकप्रद सेयर जारी गरेका छैनौ । वार्षिक नाफाबाट पुजी वृद्धि गरिरहेका छौ ।

सेवा सुधारमा कस्ता योजना छन् ?
स्थापनाको समयबाटै सुविधा प्रदानका लागि अग्रणी छौ । क्रेडिट कार्ड, एसएमएस बैंकिङ लगायतमा सेवा हामीले सुरु गरेका हौ । सूचना प्रविधिमा लगानी प्राथमिकतामा पर्छ । पछिल्लो पटक हामीले डेबिट÷क्रेडिट कार्डको सुरक्षालाई विशेष प्रविधि भित्राएका छौ । इएमभी (युरोपे, मास्टर कार्ड एन्ड भिजा) को प्रयोग गर्दैछौ । यस अन्तर्गत सबै कार्डमा विशेष चिप जडान गरिनेछ र एक विशेष उपकरण ग्राहकलाई दिइनेछ । उक्त उपकरणले हरेक पटक फरक नम्बर निकाल्नेछ जसलाई एटिएम मेसिनमा पिन कोड स“गै प्रयोग गर्नुपर्छ । यसले एटिएम कार्डको सुरक्षा अन्तराष्ट्रिय स्तरको बनाउने छ ।

बैंक तथा वित्तिय संस्थाको बढ्दो संख्या स“गै मानव स्रोतका कमि भएको छ । हिमालयन बैंकमा कस्तो अवस्था छ ?
हामीले लगानी गर्ने दोस्रो प्रमुख क्षेत्र मानव संसाधन पनि हो । कर्मचारीलाई तालिम दिन वार्षिक ६० देखि ८० लाख रुपैया“ खर्च हुन्छ । यहि भएर कर्मचारी अन्य बैंकले तान्ने काम भएको छ । गत वर्ष मात्र ५० कर्मचारी अन्य बैंकमा गएका छन् । हाम्रो बैंकका कर्मचारीको दक्षताले नै यसलाई सहयोग गरेको हुनसक्छ ।
ग्राहकको सजिलोका लागि हामीले सबै शाखामा पारदर्शितालाई उच्च प्राथमिकता दिएका छौ । ग्राहक बैंकमा छिरेपछि सबै बिभाग र कर्मचारी देख्न सक्छन् । यसले ग्राहक संख्या बढ्नमा मद्धत गरेको छ । हाल हामी स“ग २ लाख सक्रिय ग्राहक छन् ।


बैंकको प्रमुख लगानी क्षेत्र के छन् ?
हामी कर्पोरेट क्षेत्रमा केन्द्रित लगानी गर्दै आएका हौ । अन्तराष्ट्रिय व्यापारको एलसी (प्रतितपत्र) मा मुख्य लगानी गरेका छौ । यसबाहेक ठूला कर्पोरेट संस्थामा पनि लगानी छ । पछिल्लो ३ वर्षमा हामीले साना तथा मझौता उद्योग तर्फ ध्यान दिन थालेका छौ । १५ प्रतिशत रहेको यस्तो लगानीलाई अगामी वर्षसम्म २५ प्रतिशत पु¥याउने योजना छ ।

अधिकासं पुराना र सबै नया“ले साना तथा मझौला उद्योगमा लगानी गर्छौ भनेका छन् । यो क्षेत्रमा त्यस्तो के छ ?
धेरै बैंकले भन्नका लागि मात्र साना तथा मझौला उद्योगमा लगानी गर्छौ भनेका छन् । तथ्याकं हेर्नु भयो भने त्यो लगानी घरजग्गा क्षेत्रमा गएको छ । साना उद्योगमा लगानी गर्न सोचे जस्तो सजिलो छैन । यस्ता संस्थाको तथ्याकं र हिसाब किताब राख्ने व्यवस्था भरपर्दौ हु“दैन । हामी पहिले तालिम दिएर हिसाबकिताब र वासलात राख्न सिकाउ“दै आएका छौ । यो लगानीबाट छिटै प्रतिफल आउदैन । त्यसैले २÷३ बैंकभन्दा बढी यो क्षेत्रमा गएका छैनन् ।

बैंकहरु बढी नाफा मुखी भएको गुनासो छ । यसका साथै संचालक समितिले प्रमुख कार्यकारीलाई नाफा वृद्धि गर्न दबाब दिन्छन भन्ने चर्चा छ । हिमालयनमा के छ ?
बैंकहरु खुलेको नाफा कमाउनका लागि हो । त्यसैले नाफा कमाउनु यसको मुख्य उद्धेश्य हो । कमाइएको नाफा एक दुई जनामा बाडिने होइन । पारदर्शि हिसाबमा सबै नाफा यसका सेयरधनीमा वितरण हुन्छ । त्यसैले नाफा कमाए मात्र भन्नु गलत हो । यस्तो नाफा ठूलो समूदायमा गैरहेको हुन्छ । यसबाहेक बैंकले प्रगतीका लागि वार्षिक लक्ष तोकेको हुन्छ । त्यो पुरा गर्नु सबै प्रमुख कार्यकारीको कर्तव्य हो । तर नाफाका लागि ठूलो जोखिम बेहोर्नु भने हु“दैन ।

यस वर्ष बैंकहरुको नाफा कम हुने देखिन्छ । के भन्नु हुन्छ ?
पछिल्लो पटक देखिएको तरलताको अवस्था, घरजग्गा क्षेत्रको सुस्तता लगायतले बैंकहरुको नाफा कम हुने अनुमान गरिएको हो । यस्तो हुनसक्छ । सजिलो अवस्थामा सबै बैंकका प्रमुख कार्यकारीले नाफा कमाएर देखाएका थिए । तर असजिलो अवस्थामा पनि प्रतिफल दिन सक्ने बैंक कुन हो अब त्यो हेर्नु पर्छ ।